BỐI CẢNH

Bộ phận Thống kê ASEAN (ASEANstats) có trách nhiệm thu thập và cung cấp số liệu thống kê ASEAN phục vụ công tác lập chính sách của Cộng đồng ASEAN và phổ biến thông tin thống kê ASEAN đến các đối tượng dùng tin, từ các bên hữu quan của ASEAN như Chính phủ các quốc gia thành viên ASEAN và các cơ quan khác của ASEAN đến các doanh nghiệp, nhà phân tích, nhà nghiên cứu, các tổ chức quốc tế và công chúng.

Số liệu thống kê ASEAN bao gồm số liệu do cơ quan thống kê và các cơ quan sản xuất số liệu thống kê khác thuộc Hệ thống thống kê quốc gia (NSS) tại các quốc gia thành viên ASEAN sản xuất, như Ngân hàng Trung ương, Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính, Bộ Thương mại và các cơ quan khác.

Ủy ban ACSS giao cho Nhóm công tác về Chia sẻ, phân tích, phổ biến số liệu và truyền thông thống kê (WGDSA) phối hợp chặt chẽ với Tiểu ban Kế hoạch và Điều phối (SCPC) xây dựng chính sách về chia sẻ, bảo mật và phổ biến số liệu thống kê ASEAN.

Chính sách và hướng dẫn này sẽ được rà soát, cập nhật để đảm bảo tính phù hợp với bối cảnh mới.

MỤC TIÊU

Chính sách và hướng dẫn về chia sẻ, bảo mật và phổ biến số liệu thống kê ASEAN tuân thủ các Nguyên tắc hoạt động thống kê của ASEAN (CoP), các Nguyên tắc hoạt động thống kê của thống kê nhà nước do Liên hợp quốc xây dựng và các tiêu chuẩn thống kê quốc tế khác. Chính sách và hướng dẫn về chia sẻ, bảo mật và phổ biến số liệu thống kê ASEAN được xây dựng nhằm:

- Giúp người dùng tin tiếp cận nhiều hơn số liệu thống kê ASEAN;

- Tăng cường độ tin cậy của số liệu thống kê ASEAN nhằm tạo niềm tin cho công chúng đối với số liệu thống kê ASEAN;

- Giải quyết những vấn đề mang tính kỹ thuật và các thách thức phát sinh trong quá trình phổ biến số liệu thống kê ASEAN;

- Giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết định dựa vào bằng chứng.

PHẠM VI

Để đạt được những mục tiêu nêu trên, Chính sách và hướng dẫn về chia sẻ, bảo mật và phổ biến số liệu thống kê ASEAN bao gồm các yếu tố sau:

(1) Tính bảo mật và an ninh của số liệu

(2) Chia sẻ số liệu: công bố thông tin, khả năng tiếp cận và tính sẵn có của số liệu:

a. Công bố số liệu;

b. Phổ biến và truyền thông số liệu;

c. Sử dụng các phương pháp ước tính đối với những chỉ tiêu một số quốc gia thành viên ASEAN không có để biên soạn số liệu tổng hợp của ASEAN;

d. Lịch công bố thông tin.

(3) Tính trung thực và khả năng giải trình:

a. Sự minh bạch/Dữ liệu đặc tả;

b. Điều chỉnh số liệu.

Cụ thể như sau:

(1) Tính bảo mật và an ninh số liệu

Chính sách và hướng dẫn về tính bảo mật và an ninh tuân thủ Nguyên tắc thứ 3 của CoP về bảo mật: "Cơ quan thống kê các quốc gia thành viên ASEAN và ASEANstats có trách nhiệm bảo mật thông tin của các hộ gia đình, doanh nghiệp, đơn vị hành chính sự nghiệp và những đối tượng cung cấp thông tin khác".

1.1. Các quốc gia thành viên ASEAN cung cấp cho ASEANstats các thông tin chi tiết quy định trong Luật và/hoặc các văn bản pháp lý, hoặc các quy chế liên quan đến bảo mật và/hoặc an ninh số liệu;

1.2. ASEANstats có trách nhiệm bảo mật thông tin thống kê trong quá trình sản xuất và phổ biến số liệu thống kê ASEAN thông qua:

1.2.1. Tuân thủ các yêu cầu về bảo mật số liệu được quy định trong Luật và/hoặc các văn bản pháp lý liên quan đến bảo mật số liệu của mỗi quốc gia khi nhận số liệu từ các quốc gia thành viên ASEAN;

1.2.2. Chỉ sử dụng số liệu nhận được từ các quốc gia thành viên ASEAN cho mục đích thống kê;

1.2.3. Thông báo cho các quốc gia thành viên ASEAN về số liệu của mỗi nước được sử dụng như thế nào;

1.2.4. Đảm bảo tất cả những chủ thể liên quan đến sản xuất số liệu thống kê ASEAN ý thức đầy đủ nghĩa vụ bảo mật số liệu nhận được từ các quốc gia thành viên ASEAN.

1.3. ASEANstats cùng Nhóm WGDSA có trách nhiệm xây dựng và ban hành quy tắc tổng hợp số liệu nhằm ngăn chặn tiết lộ thông tin khi phổ biến số liệu thống kê ASEAN;

1.4. ASEANstats có trách nhiệm rà soát số liệu thống kê ASEAN trước khi phổ biến để tránh tình trạng gián tiếp tiết lộ thông tin định danh cá nhân và xây dựng các bảng biểu, sản phẩm đầu ra đảm bảo không tiết lộ thông tin cá nhân;

1.5. ASEANstats cùng Nhóm WGDSA có trách nhiệm cung cấp thông tin về các điều khoản và điều kiện quy định việc sản xuất và phổ biến số liệu thống kê, bao gồm đảm bảo tính bảo mật của số liệu;

1.6. ASEANstats đảm bảo cơ sở hạ tầng vật chất và kỹ thuật để bảo vệ an ninh và sự toàn vẹn của cơ sở dữ liệu và lưu trữ thống kê;

1.7. Thống kê ASEAN xây dựng các tiêu chuẩn nhằm đảm bảo bảo mật thông tin theo quy định của Luật/các văn bản pháp lý về thống kê của các quốc gia thành viên ASEAN nhằm đảm bảo số liệu thống kê được phổ biến sẽ không tiết lộ thông tin định danh của bất cứ cá nhân hay tổ chức nào.

(2) Chia sẻ số liệu: Công bố thông tin, khả năng tiếp cận và tính sẵn có của số liệu

Chính sách và hướng dẫn về công bố thông tin, khả năng tiếp cận và tính sẵn có của số liệu tuân thủ nguyên tắc và các chỉ tiêu sau trong CoP:

Nguyên tắc chính thứ 8 về chất lượng: "Cơ quan thống kê quốc gia các nước thành viên ASEAN và ASEANstats cần cam kết đảm bảo chất lượng của thông tin thống kê; thường xuyên rà soát, cải tiến chất lượng của các sản phẩm và quy trình thống kê".

Chỉ tiêu 8.3 về Tính kịp thời: "Xây dựng lịch phổ biến thông tin thống kê ASEAN ở cả cấp quốc gia và khu vực ASEAN, chu kỳ công bố số liệu thống kê cần tính đến nhu cầu của người dùng tin".

Chỉ tiêu 8.4 về Tính so sánh: "Số liệu thống kê ASEAN phải đảm bảo so sánh được và đảm bảo sự tương thích trong phân tổ chi tiết giữa hệ thống phân ngành quốc gia và hệ thống phân ngành tương ứng của ASEAN".

Chỉ tiêu 8.5 về Tính dễ tiếp cận: "Thông tin thống kê ASEAN sản xuất ra cần được phổ biến thông qua việc sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông hiện đại cũng như các xuất bản phẩm truyền thống".

2.1. Công bố thông tin

2.1.1. Các quốc gia thành viên ASEAN có trách nhiệm cung cấp số liệu thống kê quốc gia cho ASEANstats để biên soạn số liệu thống kê ASEAN theo mục đích và biểu mẫu quy định;

2.1.2. Các Nhóm công tác và Nhóm chuyên trách thuộc Ủy ban ACSS có trách nhiệm xác định số liệu thống kê các quốc gia thành viên ASEAN cần cung cấp cho ASEANstats theo phương thức truyền gửi, biểu mẫu quy định;

2.1.3. ASEANstats không được phép trình bày dữ liệu của các quốc gia dưới dạng so sánh;

2.1.4. Đối với Thống kê thương mại hàng hóa quốc tế (IMTS)

- ASEANstats phổ biến số liệu IMTS theo mã HS đến 6 chữ số trong REXDBS, Niên giám Thống kê IMTS và trên các phương tiện thông tin khác;

- Các quốc gia thành viên ASEAN cung cấp số liệu IMTS theo ngành cấp 8 của AHTN phục vụ phân tích số liệu nội khối ASEAN.

2.1.5. Đối với Thống kê đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDIS)

- ASEANstats phổ biến số liệu thống kê FDIS tổng hợp đã được Nhóm công tác về Thống kê đầu tư quốc tế (WGIIS) đồng thuận;

- Các quốc gia thành viên ASEAN cung cấp số liệu FDIS dựa trên biểu mẫu đã được Nhóm WGIIS đồng thuận để phục vụ phân tích số liệu nội khối ASEAN.

2.1.6. Đối với Thống kê thương mại quốc tế về dịch vụ (SITS)

- ASEANstats phổ biến số liệu thống kê SITS tổng hợp đã được Nhóm công tác về Thống kê thương mại quốc tế về dịch vụ (WGSITS) đồng thuận;

- Các quốc gia thành viên ASEAN cung cấp số liệu SITS dựa trên biểu mẫu đã được Nhóm WGSITS đồng thuận để phục vụ phân tích số liệu nội khối ASEAN.

2.1.7. Đối với các lĩnh vực thống kê và các ấn phẩm thống kê chuyên biệt khác, ASEANstats có trách nhiệm tham vấn với Nhóm WGDSA và các Nhóm công tác có liên quan để trình lên Ủy ban ACSS thông qua;

2.1.8. Các Nhóm công tác và Nhóm chuyên trách thuộc Ủy ban ACSS tiến hành rà soát định kỳ về mức độ chi tiết của số liệu thống kê.

2.2. Phổ biến và truyền thông số liệu

2.2.1 Số liệu thống kê ASEAN sẽ được ASEANstats và các quốc gia thành viên ASEAN phổ biến bằng cách sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông phù hợp nhằm đáp ứng nhu cầu người dùng tin;

2.2.2. ASEANstats xây dựng cơ chế rà soát định kỳ việc phổ biến và truyền thông số liệu thống kê ASEAN để cải thiện sự hiện diện và tính so sánh được của số liệu thống kê ASEAN cũng như thúc đẩy người dùng tin sử dụng số liệu thống kê ASEAN;

2.2.3. ASEANstats được phép cung cấp số liệu thống kê cấp khu vực ASEAN cho các tổ chức thống kê quốc tế khác với điều kiện phải tuân thủ Chính sách và hướng dẫn về bảo mật số liệu được nêu ở mục I nói trên và phải đưa ra các điều khoản/điều kiện đối với việc sử dụng các số liệu thống kê đó;

2.2.4. ASEANstats được phép cung cấp số liệu thống kê cấp khu vực ASEAN đã có trên trang web và các ấn phẩm của ASEAN cho bên cung cấp số liệu thứ 3 và phải đưa ra các điều khoản/điều kiện đối với việc sử dụng các số liệu thống kê đó;

2.2.5. ASEANstats được phép cung cấp các số liệu thống kê cấp khu vực và quốc gia khác khi được các quốc gia thành viên ASEAN cho phép.

2.3. Ước tính số liệu đối với chỉ tiêu các quốc gia thành viên ASEAN không có để biên soạn số liệu tổng hợp cho khu vực ASEAN

2.3.1. ASEANstats sử dụng số liệu do các quốc gia thành viên ASEAN cung cấp để biên soạn các ấn phẩm thống kê của ASEAN;

2.3.2. Trường hợp một số quốc gia không có số liệu:

- Thống kê ASEAN sẽ tham vấn các quốc gia thành viên ASEAN đó để ước tính những số liệu còn thiếu; hoặc

- ASEANstats sử dụng “ước tính của ASEAN” hoặc “ước tính của các tổ chức quốc tế” sau khi tham vấn và được các quốc gia đó đồng thuận về phương pháp ước tính. Trong trường hợp “ước tính của ASEAN” và “ước tính của các tổ chức quốc tế” không được chấp thuận, ASEANstats sẽ không đưa số liệu ước tính của các quốc gia thành viên ASEAN đó vào bảng tổng hợp và chú thích phù hợp.

2.3.3. Trong trường hợp có số liệu quốc gia hoặc có số liệu ước tính của các quốc gia thành viên ASEAN, ASEANstats sẽ xuất bản số liệu hoặc số liệu ước tính dưới dạng tổng hợp cho cả khu vực ASEAN, cho nhóm quốc gia, và cho từng quốc gia;

2.3.4. Trong trường hợp có số liệu quốc gia nhưng có còn thiếu một vài số liệu, ASEANstats sẽ ước tính số liệu và tham vấn với các quốc gia thành viên ASEAN để được đồng thuận. Nếu không đạt được đồng thuận về phương pháp luận, ASEANstats chỉ được phép xuất bản số liệu ước tính cho cả khu vực ASEAN với chú thích phù hợp;

2.3.5. Việc sử dụng số liệu và số liệu ước tính từ các tổ chức quốc tế có thể được xuất bản ở cấp ASEAN, nhóm quốc gia, hoặc quốc gia sau khi tham vấn và được các quốc gia thành viên ASEAN có liên quan đồng thuận. Nếu không được các quốc gia thành viên ASEAN đồng thuận, ASEANstats sẽ chỉ xuất bản số liệu tổng hợp cho cả khu vực ASEAN với chú thích phù hợp.

2.4. Lịch công bố thông tin thống kê

2.4.1. Các quốc gia thành viên ASEAN có trách nhiệm xây dựng lịch công bố thông tin thống kê đối với các số liệu thống kê quốc gia;

2.4.2. ASEANstats cùng với Nhóm WGDSA, trên cơ sở tham vấn với các Nhóm công tác liên quan, có trách nhiệm xây dựng lịch công bố thông tin thống kê đối với số liệu thống kê và các sản phẩm thống kê của ASEAN, bao gồm nhưng không giới hạn theo danh mục dưới đây:

- Niên giám Thống kê ASEAN;

- Cộng đồng ASEAN qua các con số (ACIF);

- Biểu đồ kinh tế ASEAN;

- Tờ rơi thống kê ASEAN;

- Tóm lược ASEAN;

- Hệ thống Giám sát tiến bộ Cộng đồng ASEAN (ACPMS);

- Báo cáo thống kê ASEAN về Các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ (MDGs);

- Niên giám Thống kê ASEAN về Thống kê thương mại hàng hóa quốc tế;

- Bản tin hàng quý về Thống kê thương mại hàng hóa quốc tế (IMTS);

- Bản tin Thống kê đầu tư trực tiếp nước ngoài (FSIS);

- Bản tin Thống kê thương mại quốc tế về dịch vụ (SITS);

2.4.3. ASEANstats có trách nhiệm đảm bảo thông tin không bị tiết lộ trước, và chỉ công bố thông tin theo các thủ tục công bố đã được quy định;

2.4.4. Định kỳ và tính kịp thời của số liệu thống kê ASEAN do ASEANstats công bố sẽ tuân theo các tiêu chuẩn phổ biến thông tin do Nhóm WGDSA xác định trên cơ sở tham vấn của các Nhóm công tác liên quan;

2.4.5. Các quốc gia thành viên ASEAN và ASEANstats có trách nhiệm thông báo về những thay đổi trong lịch công bố thông tin thống kê tới người dùng tin trên các trang web của mình.

(3) Tính trung thực và khả năng giải trình

Chính sách và hướng dẫn về tính trung thực và khả năng giải trình tuân theo những nguyên tắc chủ yếu sau trong CoP:

Nguyên tắc 2 về Tính chuyên nghiệp và trung thực: "Cơ quan thống kê các quốc gia thành viên ASEAN và ASEANstats quyết định các bước khác nhau của hoạt động thống kê từ thu thập đến phổ biến số liệu dựa trên sự xem xét chặt chẽ về mặt chuyên môn, phương pháp và quy trình thống kê".

Nguyên tắc 4 về Khả năng giải trình: "Số liệu thống kê ASEAN được trình bày với hình thức rõ ràng, dễ hiểu, đồng thời cung cấp các thông tin về nguồn số liệu và phương pháp tính, được phổ biến theo cách thức thích hợp, thuận tiện cho người sử dụng, và nêu rõ những hạn chế của số liệu".

Chỉ tiêu 8.2 về Độ tin cậy trong nguyên tắc 8 về Chất lượng: "Hình thành các cơ chế giám sát để thường xuyên rà soát và cải thiện chất lượng của quy trình và sản phẩm thống kê".

3.1. Sự minh bạch của số liệu

3.1.1. ASEANstats trình bày số liệu ASEAN dưới hình thức dễ hiểu và đảm bảo so sánh được, chẳng hạn như thông qua sự rõ ràng của văn bản, bảng biểu, biểu đồ và các hình thức trực quan khác, dựa trên các xem xét về chuyên môn và độc lập về mặt chính trị;

3.1.2. Các quốc gia thành viên ASEAN và ASEANstats có trách nhiệm cung cấp các tài liệu liên quan đến định nghĩa, phạm vi, phân ngành, nguồn số liệu và phương pháp tính các chỉ tiêu;

3.1.3. Các quốc gia thành viên ASEAN gửi số liệu cho ASEANstats cùng với dữ liệu đặc tả, các bảng biểu tương ứng khi được yêu cầu để tạo thuận lợi cho việc so sánh, giải thích và phân tích thống kê;

3.1.4. Các quốc gia thành viên ASEAN và ASEANstats có trách nhiệm công bố giá các sản phẩm và dịch vụ thống kê cũng như hình thức thanh toán, nếu cần;

3.1.5. Các quốc gia thành viên ASEAN và ASEANstats có trách nhiệm phản hồi kịp thời đối với cách hiểu sai hoặc sử dụng sai số liệu thống kê;

3.1.6. Các quốc gia thành viên ASEAN và ASEANstats có trách nhiệm hiệu chỉnh lỗi của các số liệu đã được công bố khi phát hiện ra những sai sót này.

3.2. Điều chỉnh số liệu

3.2.1. Các quốc gia thành viên ASEAN và ASEANstats có trách nhiệm thông báo tới các đối tượng dùng tin khi điều chỉnh số liệu;

3.2.2. Các quốc gia thành viên ASEAN và ASEANstats có trách nhiệm nêu rõ các loại số liệu: số liệu sơ bộ, số liệu đã được thay đổi năm gốc hoặc đã được điều chỉnh và giải thích rõ việc điều chỉnh số liệu với người dùng tin.